Ngành du lịch có tỷ trọng đóng gópđáng kể cho nền kinh tế toàn cầu. Trước khi đại dịch Covid-19 diễn ra, du lịchchiếm 10,4% GDP toàn cầu (9,2 nghìn tỷ USD) và 10,6% tổng số việc làm vào năm2019 (WTTC, 2021)[1]. Những tác động của Covid-19 đối vớingành du lịch là rất lớn, đặc biệt là các quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc nhiềuvào lĩnh vực này. Năm 2020, du lịch toàn cầu chịu khoản lỗ khoảng 4,5 nghìn tỷUSD, đóng góp của ngành này vào GDP toàn cầu giảm xuống còn 5,5% khi lượngkhách du lịch quốc tế giảm gần 74% so với năm 2019 (WTTC, 2021). Trong bối cảnhđại dịch, chi tiêu của khách du lịch giảm khoảng 70%, dẫn đến mất 62 triệu việclàm trong năm 2020.

          Sau khi kiểm soát được đại dịchCovid-19, hầu hết các quốc gia đã thực hiện các chiến lược và biện pháp, đặc biệtlà các chiến lược và biện pháp dựa trên công nghệ, để vực dậy nền kinh tế du lịch.Những nỗ lực ứng dụng công nghệ trong ngành du lịch đã được thực hiện ở nhiềunước trước khi đại dịch Covid-19 xuất hiện nhưng chỉ thực sự bùng nổ mạnh mẽtrong giai đoạn phục hồi. Tuy nhiên, sự gia tăng của công nghệ kỹ thuật số, tựđộng hóa và giao dịch trực tuyến trong du lịch cũng làm tăng thêm các nguy cơ lạmdụng thông tin cá nhân, các vấn đề về quyền riêng tư, tấn công trên mạng xã hộivà gian lận tài chính. Do đó, các khuôn khổ để ứng dụng và phát triển hệ thống blockchaintrong ngành du lịch là một vấn đề được rất nhiều các quốc gia quan tâm. Mỗi quốcgia, dựa trên nền tảng thể chế, chính sách, trình độ phát triển công nghệ cũngnhư hiện trạng của ngành kinh tế du lịch đã và đang xây dựng những khung chínhsách, luật pháp phù hợp để thúc đẩy phát triển blockchain nói riêng và cách mạngcông nghệ 4.0 nói chung để phát triển du lịch theo hướng bền vững. Đây có thểxem là xu thế tất yếu của ngành du lịch đương đại.

Chuyên đề này sẽ trình bày khuôn khổchung về phát triển blockchain trong lĩnh vực du lịch trên thế giới hiện naytheo quan điểm của Sreejith Balasubramanian, Jaspreet Singh Sethi,Shalini Ajayan vàCody Morris Paris (2022). Trọng tâm trong khuôn khổ này là “Lớpứng dụng” của công nghệ blockchain bao gồm số hóa, tự động hóa, phi trung gianvà tạo lập môi trường thông minh.

1. Số hóa

Blockchain có thể tăng cường động lựcsố hóa của ngành du lịch trên quy mô toàn cầu và trong quá trình đó, cải thiệntrải nghiệm của khách du lịch và tạo ra các cơ hội kinh doanh mới cho ngành. Vídụ, các giải pháp blockchain như quản lý danh tính kỹ thuật số, thanh toán kỹthuật số và hợp đồng thông minh đã giảm đáng kể các quy trình tốn nhiều giấy tờkém hiệu quả trong ngành du lịch. Các giải pháp blockchain cũng đã tăng cườngtính minh bạch và giảm thiểu gian lận và lỗi, thời gian xử lý và chi phí giao dịchcho tất cả các bên liên quan. Blockchain có thể hỗ trợ các chính phủ thúc đẩy nềnkinh tế không dùng tiền mặt. Việc tăng cường giao dịch P2P thông qua blockchaincó thể thúc đẩy hơn nữa nền kinh tế chia sẻ.

Nhiều chính phủ, đặc biệt là nhữngchính phủ phụ thuộc nhiều vào du lịch (ví dụ: Malta, các nền kinh tế Caribe,Aruba và Quần đảo Marshall), đã bắt đầu đầu tư đáng kể vào công nghệ blockchainđể nâng cao ngành du lịch. Ngoài ra, có một số giải pháp du lịch ảo được hỗ trợbởi blockchain. Trong thời gian đại dịch COVID-19 diễn ra, nhiều khách hàng đãlựa chọn tham quan và trải nghiệm các điểm đến ngay tại nhà. Victoria VR là mộthệ sinh thái dựa trên blockchain kết hợp nhiều nền tảng thực tế ảo và tạo ra mộtthế giới chứa đầy nội dung chân thực do người dùng tạo ra được ghi lại trong blockchain.Do đó, người dùng Victoria VR có thể làm việc, tham quan các điểm đến du lịch,tham gia các cuộc họp, thưởng thức các buổi hòa nhạc và chơi trò chơi mà khônggặp bất kỳ rủi ro nào hoặc không cần phải di chuyển (Entrepreneur, 2021^[2]).

2. Tự động hóa

Tự động hóa quy trình du lịch trênquy mô toàn cầu có thể được thúc đẩy đáng kể hoặc tạo điều kiện thuận lợi bởi blockchain,do đó làm tăng hiệu quả, độ chính xác và năng suất của ngành. blockchain có thểtự động hóa một loạt các giao dịch hoặc giao dịch kinh doanh giữa khách du lịchvà nhà cung cấp dịch vụ, bao gồm cả phê duyệt trước bảo hiểm, mà không cần sựcan thiệp của con người theo góc độ pháp lý (Shen and Bai, 2020^[3]). Các hợp đồng thông minh được hỗ trợbởi blockchain có khả năng tự thực hiện và tự thực thi, với các quy tắc, thủ tụcvà thưởng/phạt được xác định trước. Ví dụ, blockchain cung cấp bảo hiểm hoãnchuyến bay tự động cho khách hàng của mình ngay khi phát hiện chuyến bay bịhoãn, khoản bồi thường sẽ được bắt đầu ngay lập tức và an toàn, do đó tránh đượccác thủ tục giấy tờ bổ sung. Tương tự như vậy, blockchain có thể tự động hóacác thủ tục tại các sân bay (ví dụ hộ chiếu kỹ thuật số, cổng thông minh) vàkhách sạn thông qua chìa khóa kỹ thuật số hoặc nhận dạng sinh trắc học. Tự độnghóa tạo ra kết quả có lợi cho cả khách du lịch và nhà cung cấp dịch vụ.

3. Phi trung gian

Khả năng tăng mức độ phi trung gian(giảm nhu cầu về các bên trung gian) của blockchain là rõ ràng. Các ứng dụng blockchaincó thể loại bỏ các bên trung gian như đại lý du lịch trực tuyến khỏi chuỗi giátrị du lịch. Phi trung gian cho phép khách du lịch có nhiều lựa chọn hơn vàcũng giúp du lịch trở nên hợp túi tiền hơn. Nó chuyển đổi mô hình du lịch từ lấytổ chức làm trung tâm sang mô hình lấy khách du lịch làm trung tâm. Phi trunggian làm tăng trách nhiệm giải trình, tính minh bạch, lòng tin và sự hợp tác giữacác bên liên quan trong ngành du lịch (Rashideh 2020). Ví dụ, thanh toán kỹ thuậtsố bằng tiền điện tử loại bỏ nhu cầu về một cơ quan trung ương như ngân hàng hoặccác bên trung gian khác. Ngoài ra, blockchain giúp các công ty du lịch, đặc biệtlà các công ty nhỏ hơn, có quyền truy cập vào dữ liệu người tiêu dùng; họ có thểmua dữ liệu trực tiếp từ người tiêu dùng thay vì dựa vào và mua từ Facebook vàGoogle, những công ty bán dữ liệu mà không phải ai cũng có khả năng chi trả.

Việc loại bỏ trung gian cũng giảm thiểucác mối lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật liên quan đến trộm cắp dữ liệu, trộmcắp danh tính và trộm cắp thẻ tín dụng mà khách du lịch có thể gặp phải khichia sẻ dữ liệu nhạy cảm của họ, bao gồm dữ liệu tài chính, với các công ty lữhành hoặc các bên trung gian khác. Những mối lo ngại này được giảm bớt vì blockchainlà một giải pháp bảo mật theo thiết kế và sẽ chỉ cấp quyền truy cập dữ liệu chocác tác nhân được ủy quyền sau khi xác minh danh tính, chẳng hạn như bằng cáchsử dụng chữ ký số hoặc chứng chỉ. Blockchain cũng cung cấp nhiều quyền kiểmsoát và quyền sở hữu hơn cho khách du lịch đối với dữ liệu cá nhân mà họ chia sẻvới các nhà cung cấp dịch.

4. Môi trường thông minh

Công nghệ chuỗi khối có tiềm nănggiúp ngành du lịch này trở nên thông minh hơn. Ví dụ, những tiến bộ trong chuỗikhối kết hợp với phân tích dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo có thể nâng cao hiểubiết về nhu cầu của khách du lịch, cho phép đưa ra các khuyến nghị cá nhân vềcác sản phẩm và dịch vụ du lịch. Tương tự như vậy, blockchain kết hợp với đầu đọcsinh trắc học có thể cho phép khách du lịch đi qua các cổng thông quan tự độngvà làm thủ tục nhận phòng khách sạn, loại bỏ đáng kể tình trạng trộm cắp danhtính và gian lận. Tương tự như vậy, blockchain kết hợp với Internet vạn vật(IoT), RFID và mã QR có thể cung cấp khả năng hiển thị chuỗi cung ứng đầu cuối,giảm thiểu hàng giả và hàng/dịch vụ nhái. Ví dụ, blockchain có thể cung cấp khảnăng truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng rượu vang đầu cuối, từ khâu trồng nho đếnsản xuất rượu vang và phân phối/bán cho đến giai đoạn tiêu thụ cuối cùng tại cửahàng rượu hoặc nhà hàng.