Mục tiêu của Chiến lược Quốc gia chấmdứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030

HIV/AIDS là dịch bệnhnguy hiểm, là mối hiểm họa đối với sức khỏe, tính mạng của con người và pháttriển kinh tế - xã hội. Phòng, chống HIV/AIDS là nhiệm vụ quan trọng, cần có sựphối hợp của các cấp ủy Đảng, các bộ, ngành, chính quyền, đoàn thể các cấp vàlà trách nhiệm của mỗi người dân, mỗi cộng đồng.

Việt Nam đã ban hànhnhiều văn bản quan trọng nhằm khống chế sự gia tăng của dịch HIV/AIDS, trong đócó Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam đến năm 2020 và tầmnhìn 2030 ban hành kèm theo Quyết định số 608/QĐ-TTg ngày 25 tháng 5 năm 2012của Thủ tướng Chính phủ. Thời gian qua, các bộ, ngành, các cấp ủy Đảng, chínhquyền đã tích cực lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện các nội dung của Chiếnlược và đạt được nhiều kết quả. Nhờ đó, tình hình dịch HIV/AIDS từng bước đượckiểm soát, số người nhiễm HIV mới, số trường hợp chuyển sang AIDS và tử vongliên quan đến HIV/AIDS hàng năm liên tiếp giảm, hoàn thành tốt mục tiêu khốngchế tỷ lệ nhiễm HIV dưới 0,3% trong cộng đồng dân cư vào năm 2020. Ước tính,trong 20 năm qua cả nước đã dự phòng cho hơn 400.000 người không bị nhiễm HIVvà 150.000 không bị tử vong do AIDS. Việt Nam được thế giới đánh giá là điểmsáng về phòng, chống HIV/AIDS, hoàn thành cơ bản các mục tiêu, nhiệm vụ đề racủa Chiến lược.

Tuy nhiên, tình hìnhdịch HIV/AIDS vẫn diễn biến phức tạp. HIV/AIDS vẫn đang là vấn đề sức khỏe cộngđồng đáng quan ngại. Tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy còn ở mức trên10%; tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới tăng nhanh trongnhững năm gần đây. Mỗi năm vẫn có khoảng 10.000 trường hợp nhiễm HIV được pháthiện mới, tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con trong cộng đồng vẫn còn ở mức 6%.Bên cạnh đó, các nguồn viện trợ quốc tế cắt giảm, thay đổi tổ chức phòng, chốngHIV/AIDS ở các tuyến, một số địa phương chưa quan tâm đến công tác phòng, chốngHIV/AIDS là những thách thức lớn đối với công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Vì vậy, ngày 14 tháng 8 năm 2020,Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 1246/QĐ-TTg ban hành Chiếnlược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 với mục tiêu chung là: Đẩymạnh các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS để giảm số người mới nhiễm HIV và tửvong liên quan AIDS, chấm dứt dịch AIDS tại Việt Nam vào năm 2030, giảm tối đatác động của dịch HIV/AIDS đến sự phát triển kinh tế - xã hội.

Chiếnlược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 cũng xác định các mụctiêu cụ thể như sau:

a) Mở rộng và đổi mớicác hoạt động truyền thông, can thiệp giảm hại và dự phòng lây nhiễm HIV, tỷ lệngười có hành vi nguy cơ cao được tiếp cận dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV đạt80% vào năm 2030.

b) Mở rộng và đa dạnghóa các loại hình tư vấn xét nghiệm HIV, đẩy mạnh xét nghiệm HIV dựa vào cộngđồng, tự xét nghiệm; tỷ lệ người nhiễm HIV trong cộng đồng biết tình trạng HIVcủa mình đạt 95% vào năm 2030; giám sát chặt chẽ tình hình diễn biến dịchHIV/AIDS ở các nhóm có hành vi nguy cơ cao.

c) Mở rộng và nâng caochất lượng điều trị HIV/AIDS, tỷ lệ người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm HIVcủa mình được điều trị thuốc kháng vi rút HIV đạt 95%; tỷ lệ người được điềutrị thuốc kháng vi rút HIV có tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế đạt 95%; loạitrừ lây truyền HIV từ mẹ sang con vào năm 2030.

d) Củng cố và tăng cườngnăng lực hệ thống phòng, chống HIV/AIDS các tuyến; bảo đảm nguồn nhân lực chocông tác phòng, chống HIV/AIDS; bảo đảm tài chính cho phòng, chống HIV/AIDS.

Các chỉ tiêu chính:

1. Nhóm chỉ tiêu tác động

a) Số người nhiễm HIVđược phát hiện mới đạt mức dưới 1.000 trường hợp/năm vào năm 2030.

b) Tỷ lệ người nhiễm HIVtử vong liên quan đến HIV/AIDS dưới 1,0/100.000 dân vào năm 2030.

c) Tỷ lệ lây truyền HIVtừ mẹ sang con xuống dưới 2% vào năm 2030.

2. Nhóm chỉ tiêu về dự phòng

d) Tỷ lệ người có hànhvi nguy cơ cao lây nhiễm HIV được tiếp cận dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV đạt70% vào năm 2025 và đạt 80% vào năm 2030.

đ) Tỷ lệ người nghiệncác chất dạng thuốc phiện được điều trị bằng thuốc thay thế và các loại thuốc,bài thuốc đạt ít nhất 40% vào năm 2025 và đạt ít nhất 50% vào năm 2030.

e) Tỷ lệ người MSM đượcđiều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc (PrEP) đạt 30% vào năm 2025và 40% vào năm 2030.

g) Tỷ lệ thanh niên 15đến 24 tuổi có hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS đạt 80% vào năm 2030.

h) Tỷ lệ người dân 15đến 49 tuổi không kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV đạt 80% vào năm2030.

3. Nhóm chỉ tiêu về xét nghiệm

i) Tỷ lệ người nhiễm HIVtrong cộng đồng biết tình trạng HIV của mình đạt 90% vào năm 2025 và 95% vàonăm 2030.

k) Tỷ lệ người có hànhvi nguy cơ cao lây nhiễm HIV được xét nghiệm HIV hằng năm đạt 70% vào năm 2025và 80% vào năm 2030.

4. Nhóm chỉ tiêu về điều trị

l) Tỷ lệ người nhiễm HIVbiết tình trạng HIV được điều trị ARV đạt 90% năm 2025 và đạt 95% năm 2030.

m) Tỷ lệ người nhiễm HIVđiều trị thuốc ARV có tải lượng HIV dưới ngưỡng ức chế đạt ít nhất 95% qua cácnăm.

n) Tỷ lệ bệnh nhân đồngnhiễm HIV/Lao được điều trị đồng thời cả ARV và lao đạt 92% vào năm 2025 và đạt95% vào năm 2030.

o) Tỷ lệ người bệnh đồngnhiễm HlV/viêm gan C được điều trị đồng thời thuốc ARV và điều trị viêm gan Cđạt 50% trở lên vào năm 2025 và 75% trở lên vào năm 2030.

5. Nhóm chỉ tiêu hệ thống y tế

p) Năm 2021, 100% cáctỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có kế hoạch hoặc đề án bảo đảm tài chính thựchiện mục tiêu chấm dứt dịch AIDS và phân bổ ngân sách địa phương hằng năm chophòng, chống HIV/AIDS theo kế hoạch được phê duyệt.

q) Phấn đấu 100% ngườinhiễm HIV tham gia bảo hiểm y tế.

r) Bảo đảm cung ứng đủthuốc, sinh phẩm, vật tư, trang thiết bị cho công tác phòng, chống HIV/AIDS.

s) 100% số tỉnh, thànhphố trực thuộc trung ương có hệ thống thu thập số liệu đạt chất lượng để theodõi tình hình dịch và đánh giá hiệu quả các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS.

Việt Nam đang đứng trướccơ hội lớn để có thế chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030 với mục tiêu số ngườinhiễm HIV mới giảm dưới 1.000 trường hợp/năm vào năm 2030 và HIV/AIDS không cònlà vấn đề sức khỏe đáng lo ngại của mỗi cá nhân, mỗi gia đình và của cộng đồng.Chiến lược Quốc gia chấmdứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 mới được ban hành nhằm đặt mục tiêu này và sẽđược tổ chức triển khai toàn diện, hiệu quả trên cả nước.