Trongthời gian qua, các cơ quan HĐND tỉnh Nghệ An và đại biểu HĐND tỉnh đã thực hiệncó hiệu quả công tác tiếp dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phảnánh của công dân. Tuynhiên, vẫn còn những hạn chế cần có giải pháp khắc phục hoặc kiến nghị cấpcó thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định hiện hành để phát huy tốt vai trò củacơ quan dân cử trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của côngdân.
Kết quả đạt được
Thựchiện quy định của pháp luật về tiếp công dân, trong nhiệm kỳ 2016 – 2021 và đầu nhiệmkỳ 2021 – 2026, Thường trực HĐND tỉnh Nghệ An đã tham gia các cuộc tiếp côngdân định kỳ hàng tháng của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy và Chủ tịch UBND tỉnh; đồngthời giao các tổ đại biểu chủđộng phân công đại biểu HĐND tỉnh tiếp công dân tại nơi bầu cử để lắng nghe tâmtư nguyện vọng của người dân, nhận các đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phảnánh của công dân.
Đơn của công dân gửi đến HĐND,Thường trực, các Ban HĐND tỉnh, đại biểu HĐND tỉnh Nghệ An qua tiếp công dân, hoặc gửi quađường bưu điện, qua tiếp xúc cử tri…, được theo dõi, phân loại, chuyển đến cơquan có thẩm quyền giải quyết. Đơn chủ yếu là về công tác bồi thường, đền bù, giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất,cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tranh chấp đất đai; đạo đức của cán bộ, công chức; các hoạt động tố tụngcủa các cơ quan tư pháp, việc thi hành án dân sự; có những trường hợp từ việc khiếu nại nhưng khôngđạt được mục đích đã chuyển sang tố cáo cán bộ, công chức giải quyết.
Từnhiệm kỳ 2016 – 2021 đến nay, Thường trực HĐND tỉnhNghệ An đã tiếp nhận 1.369 đơn, trong đó có 412 đơn khiếu nại, 344 đơn tố cáo, 613 đơn kiến nghị, phản ánh; phân loại, chuyển đến cơ quan, đơnvị có thẩm quyền giải quyết và báo cáo kết quả giải quyết về cho Thường trựcHĐND tỉnh và thông báo cho công dân. Trong đó, có 796 đơn đủ điều kiện xử lý (bằng58,1%), Thường trực HĐND tỉnh đã hướng dẫn, trả lời 47 đơn; chuyển cơ quan cóthẩm quyền xem xét, giải quyết 749 đơn; lưu 573đơn không đủ điều kiện xử lý (bằng41,9%); có 435đơn có văn bản trả lời (bằng 58,01%). Nhiều vụ việc kéo dài, phức tạp, đông ngườitrên địa bàn tỉnh đã được giải quyết dứt điểm, đúng quy định.
Tồntại, hạn chế
Bên cạnh kết quả đạt được, côngtác tiếp công dân, xử lý đơn của công dân vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như mộtsố đại biểu HĐND chưa dành nhiều thời gian cho côngtác tiếp công dân. Một số vụ việc Thường trực HĐND chuyểnđơn hoặc giao trách nhiệm cho các cơ quan, địa phương có liên quan xử lý, trả lờicho công dân nhưng chất lượng giải quyết chưa cao; báocáo kết quả giải quyết hoặc thông báo trả lời cho công dân còn chậm, trả lờichung chung dẫn đến công dân tiếp tục khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh kéodài. Chưa có phầnmềm theo dõi xử lý đơn. Chưa tổ chức các đoàn giám sát chuyên đề của Thường trực HĐNDtỉnh về các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân.Một số vụ việc đã được cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết nhiều lần, kéo dàinhưng công dân vẫn tiếp tục gửi đơn đề nghị HĐND tỉnh xem xét, giải quyết.
Nguyên nhân do cơ chế, chínhsách, pháp luật chưa đồng bộ, thống nhất, một số quy định không sát với thực tếnhưng chưa được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Phương pháp và kỹ năng tiếp côngdân, xử lý đơn của một số đại biểu HĐND còn hạn chế. Sự phối hợp giữa các cấp,các ngành trong hoạt động tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý khiếu nại, tố cáo, kiếnnghị, phản ánh của công dân ở một số cơ quan, đơn vị, thiếu đồng bộ,chặt chẽ; chưa chú trọng công tác tuyên truyền, hòa giải, đối thoạitrực tiếp tại cơ sở nên một số vụ việc chưa được giải quyết triệt để. Mộtbộ phận người dân chưa nhận thức đầy đủ về pháp luật khiếu nại, tố cáo cũng nhưvai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND tỉnh và của đại biểu HĐND; côngdân đến phản ánh tại các buổi tiếp công dân và gửi đơn khiếu nại cho rằng HĐNDcó thể trực tiếp chỉ đạo giải quyết mọi vụ việc.
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác tiếp, xử lýđơn của công dân
Tăng cường tập huấn cho đại biểu HĐND tỉnh Nghệ An và độingũ cán bộ, công chức Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh để nâng cao nhận thức, kỹnăng tiếp công dân, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh của côngdân. Nâng cao trách nhiệm của đại biểu HĐND tỉnh trong việc tiếp công dân tạiđơn vị bầu cử; tăng cường theo dõi, đôn đốc việc gửi báo cáo kết quả tiếp côngdân hàng tháng của các Tổ đại biểu HĐND tỉnh. Thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả nhữngquy định trong quy chế phối hợp giữa Thường trực HĐND, Đoàn đại biểu Quốc hội, Ủyban MTTQ tỉnh và Ủy ban nhân dân tỉnh về công tác tiếp dân, xử lý, giải quyếtkhiếu nại, tố cáo.
Nângcao chất lượng phân loại, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh củacông dân; phân công đại biểu HĐND tỉnh, tổ đại biểu HĐND tỉnh, cán bộ, công chứctheo dõi, đôn đốc việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, nhất là đối vớinhững vụ việc phức tạp, kéo dài. Hàng quý, Thường trực HĐND tỉnh rà soát và cóvăn bản đôn đốc việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân và đềnghị cơ quan cấp trên trực tiếp kiểm điểm trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyềnchậm giải quyết, trả lời đơn thư do Thường trực HĐND tỉnh chuyển đến. Định kỳ 6tháng (khi cần thiết), Thường trực HĐND tỉnh tổ chức đối thoại trực tiếp với côngdân về một số vụ việc nổi cộm, phức tạp, kéo dài để nắm bắt thực tế, kháchquan; tổ chức làm việc với UBND tỉnh và các sở, ngành về giải quyết đơncủa công dân.
Tăng cường giám sát, tái giámsát việc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân, nhấtlà các vụ việc phức tạp, nổi cộm, đông người, kéo dài chưa được giải quyết dứtđiểm hoặc vi phạm trình tự, thủ tục, thời hạn giải quyết. Ít nhất mỗi năm tổ chức01 đoàn giám sát chuyên đề đối với hoạt động tiếp công dân và việc giải quyếtđơn của công dân. Phân công các Tổ đại biểu HĐND tỉnh tại các huyện,thành phố, thị xã giám sát việc giải quyết các đơn thư trên địa bàn. Lựa chọnnhững vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân có tính chấtphức tạp, kéo dài... để tổ chức chất vấn tại kỳ họp HĐND tỉnh và phiên họp Thườngtrực HĐND tỉnh. Nâng cao chất lượng thẩm tra báo cáo tình hình tiếp công dân,giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh của công dân doUBND tỉnh trình kỳ họp của HĐND tỉnh.
Xây dựng phần mềm theo dõi giải quyếtđơn của công dân, kết nối, liên thông với Ban Nội chính, Ban Tiếp công dân củatỉnh và các sở, ngành, địa phương đểtạo thuận lợi cho việc cập nhật, theo dõi, giúp cho việc xử lý đơn được nhanhchóng, dễ dàng và giảm thiểu sự trùng lắp. Thực hiện công khai hóa kếtquả giải quyết đơn của công dân trên Trang Thông tin điện tử đại biểu nhân dânNghệ An, giúp người dân nắm bắt, theo dõi, giám sát việc giải quyết của các cơquan chức năng.
Bên cạnhđó, cần kiến nghị Quốc hội, Ủyban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ xây dựng hệ thống pháp luật ổn định đểgiảm phát sinh khiếu nại, tố cáo; có cácchế tài và trình tự, thủ tục áp dụng chế tài đối với các chủ thể không thực hiệnkiến nghị giám sát của cơ quan dân cử; xây dựng cơ sở dữ liệu về công tác tiếp công dân để tạo thuậnlợi cho cơ quan dân cử quản lý, theo dõi việc tiếp nhận, xử lý đơn, thư khiếu nại,tố cáo của công dân; bổ sung đối tượng được hưởng chế độ, chính sách trong việcthực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo đối vớiVăn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh.
Kế thừanhững kết quả đạt được trong thời gian qua và triển khai đồng bộ các giải pháp sẽlà yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng tiếp dân, xử lý đơn khiếu nại, tốcáo, kiến nghị phản ánh của công dân gửi đến HĐND tỉnh Nghệ An, góp phần khẳngđịnh vai trò của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyệnvọng và quyền làm chủ của nhân dân./.
Phan Trung Tú
Vănphòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Nghệ An