2. Những vấn đề đặt ra trong xây dựng cơ chế, chính sách nhằm tuyển dụng, sử dụng nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ
2.1. Về nhận thức việc tuyển dụng, sử dụng nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ
- Cần phải nâng cao nhận thức chung về sự cần thiết phải thu hút, tuyển dụng các nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ của bộ máy nhà nước. Bởi vì, hoạt động công vụ gắn với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà nước trong quản lý mọi mặt của đời sống xã hội, đồng thời thực hiện chức năng tổ chức phục vụ các nhu cầu chung của xã hội không vì mục đích lợi nhuận, v v ... Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thì đội ngũ công chức phải có trình độ, năng lực thực sự, ngang tầm với nhiệm vụ được giao; đồng thời phải có phẩm chất chính trị tốt (phải là những công chức vừa hồng vừa chuyên) để đảm đương nhiệm vụ được giao. Do đó, việc tuyển dụng, sử dụng những công chức có trình độ, năng lực công tác tốt, nhất là những nhân tài, người có trình độ cao về làm việc tại các cơ quan nhà nước là rất cần thiết, cấp bách hơn bao giờ.
- Cần xác định nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ phải là người có trình độ, năng lực vượt trội, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, có kết quả, thành tích tác động và ảnh hưởng đến nhiệm vụ cụ thể trong hoạt động công vụ. Tài năng của nhân tài, người có trình độ cao phải luôn kết hợp chặt chẽ với phẩm chất đạo đức, đây là hai mặt không tách rời mà luôn gắn bó mật thiết với nhau, là cơ sở, điều kiện, tiền đề của nhau, thúc đẩy lẫn nhau để hoàn thiện nhân cách của nhân tài, người có trình độ cao trong việc tham mưu, giúp việc cho các cơ quan nhà nước. Vì vậy, trước hết cần thống nhất nhận thức về quan niệm nhân tài, người có trình độ cao là người hội đủ các yếu tố: có trình độ chuyên môn, năng lực công tác thực sự; có phẩm chất đạo đức tốt; kết quả thực hiện công việc tốt; có khả năng tập hợp, đoàn kết tập thể. Đây có thể coi là các tiêu chí cơ bản xác định nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ để tham mưu, giúp việc cho các cơ quan nhà nước.
- Cần nhận thức rằng việc tuyển dụng, sử dụng các nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ của các cơ quan nhà nước trong hoạt động lập pháp, hành pháp, tư pháp và các cơ quan khác là một chủ trương đúng đắn, cần thiết và là trách nhiệm chung không chỉ của các cơ quan có thẩm quyền của Đảng, Nhà nước, mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội.
- Cần nhận thức rõ về mối quan hệ mật thiết của việc tuyển dụng và sử dụng nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ được hiểu là tổng thể các chính sách, chế độ tạo sức hấp dẫn, sự lôi cuốn và tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt (vật chất và tinh thần) để các nhân tài, người có trình độ cao tham gia trong hoạt động công vụ. Tuyển dụng, sử dụng nhân tài, người có trình độ cao là sự tin cậy và giao cho họ nhiệm vụ, công việc, chức vụ quan trọng, xứng đáng và phù hợp với trình độ, năng lực, sở trường của họ; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để nhân tài, người có trình độ cao phát huy khả năng của mình để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và được đãi ngộ xứng đáng với sự đóng góp vào công việc chung của Nhà nước. Việc tuyển dụng và sử dụng nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ có mối quan hệ mật thiết với nhau, không tách rời nhau: tuyển dụng để trọng dụng và trọng dụng tốt thì mới tạo sức hút, sức hấp dẫn để nhân tài, người có trình độ cao mong muốn được tuyển dụng, sử dụng trong hoạt động công vụ để tham mưu, giúp việc cho các cơ quan nhà nước.
2.2. Về các giải pháp cụ thể để tuyển dụng, sử dụng nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ
- Việc tuyển dụng những nhân tài, người có trình độ cao cần phải theo một cơ chế riêng, được công khai, có tiêu chí rõ ràng, như chú trọng tuyển chọn những sinh viên tốt nghiệp đại học loại giỏi, xuất sắc, thủ khoa thuộc các trường đại học danh tiếng ở trong nước và trên thế giới; người đạt điểm cao nhất trong các kỳ thi tuyển dụng quốc gia; những người có tài năng, phẩm chất đạo đức tốt mà đang làm việc ở các cơ quan, tổ chức khác, địa phương, v...v...
- Việc sử dụng nhân tài, người có trình độ cao cần phải căn cứ vào tố chất, nhân cách, sở trường, tài năng của nhân tài, người có trình độ cao mà bố trí công việc, bổ nhiệm chức vụ phù hợp để vừa phát huy được tối đa tài năng, vừa giúp họ tiếp tục phát triển và cống hiến; đồng thời cần phân biệt rõ giữa người có tài năng tham mưu, hoạch định chính sách với người có tài năng lãnh đạo, quản lý để bố trí, phân công phù hợp. Phải tin tưởng vào nhân tài, người có trình độ cao, mạnh dạn trao cho họ những vị trí, chức vụ tương xứng với trình độ, khả năng của họ.
- Cần xây dựng được môi trường làm việc dân chủ, thân thiện, có sự tôn trọng, sự tin tưởng lẫn nhau, khuyến khích sự sáng tạo, không đố kỵ; cần tạo điều kiện, trang bị các phương tiện làm việc đầy đủ, hiện đại; cung cấp thông tin kịp, thời đầy đủ và rõ ràng cho những nhân tài, người có trình độ cao. Đây là các yếu tố quan trọng để phát huy tài năng, gắn bó với họ.
- Thực hiện tốt chính sách về tiền lương và các chế độ đãi ngộ đối với nhân tài, người có trình độ cao. Cần coi tiền lương là động lực để thu hút các nhân tài, người có trình độ cao và khuyến khích họ yên tâm, tận tụy với công việc. Theo đó, cần có thay đổi về chính sách tiền lương theo hướng trả lương căn cứ vào kết quả, hiệu quả công việc và phải tương xứng với nhiệm vụ, trách nhiệm và cống hiến của nhân tài, người có trình độ cao.
- Cần quan tâm việc đào tạo, bồi dưỡng và cơ hội thăng tiến của nhân tài, người có trình độ cao. Chương trình bồi dưỡng cần được xây dựng phù hợp với từng nhóm nhân tài, người có trình độ cao: lãnh đạo, quản lý; tham mưu xây dựng và hoạch định chính sách; nâng cao năng lực hoạch định chính sách, giải quyết vấn đề, tình huống; tăng cường khảo sát thực tế trong nước và ngoài nước để trau dồi thêm kiến thức, kinh nghiệm. Việc quan tâm thăng tiến cho các nhân tài, người có trình độ cao cũng là một yếu tố quan trọng trong việc thu hút, tuyển dụng, sử dụng nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ.
Việc đề bạt, bổ nhiệm nhân tài, người có trình độ cao vào các vị trí lãnh đạo, quản lý tương xứng cần kết hợp các tiêu chí trình độ, năng lực, phẩm chất với công lao, thành tích, kinh nghiệm; cần khắc phục tư tưởng cục bộ, bản vị, ích kỷ, kỳ thị, ban ơn…..
Bên cạnh đó, cần tiến hành việc luân chuyển, điều động, biệt phái nhân tài, người có trình độ cao để thử thách và nắm sát thực tiễn.
- Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc tuyển dụng, sử dụng các nhân tài, người có trình độ cao. Phải gắn thẩm quyền sử dụng với thẩm quyền tuyển dụng, qua đó nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng, lựa chọn được đúng người có đủ năng lực, tiêu chuẩn đáp ứng yêu cầu công việc. Người sử dụng nhân tài, người có trình độ cao phải biết dùng người, tôn trọng tài năng thì người được sử dụng sẽ phát huy tài năng và cống hiến.
2. 3. Về kiến nghị ban hành Nghị định về tuyển dụng, sử dụng và chế độ, chính sách cho nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ
- Trên cơ sở quy định của Luật cán bộ, công chức, Chính phủ cần khẩn trương nghiên cứu xây dựng, ban hành Nghị định để quy định về việc tuyển dụng, sử dụng và chế độ, chính sách cho các nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ. Trong nghị định này quy định rõ quy trình, thủ tục tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh các nhân tài, người có trình độ cao trong hoạt động công vụ.
- Nghị định này cần quy định rõ chế độ tiền lương, chính sách đặc biệt phù hợp với vị trí, nhiệm vụ được giao, công lao, cống hiến của nhân tài, người có trình độ cao để tạo điều kiện, khuyến khích các nhân tài, người có trình độ cao phát huy năng lực, trình độ, sở trường của mình.